SYSTEMY WSPOMAGANIA W ZARZĄDZANIU ŚRODOWISKIEM

SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI

Bez tytułu 1

ISSN - 2391-9361 2(11)/2015 SYSTEMY WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI INŻYNIERIA SYSTEMÓW TECHNICZNYCH Nakład numeru: 130 egzemplarzy
	Spis treści
1	2(11)/2015/1 Arkadiusz BOCZKOWSKI, Łukasz DZIEMBA, Marek KOMONIEWSKI, Artur KUBOSZEK, Waldemar PASZKOWSKI Wykorzystanie nowoczesnych technologii do identyfikacji, ograniczania oraz przeciwdziałania zagrożeniom przemysłowym Abstract: W artykule przedstawiono przykłady wykorzystania nowoczesnych technologii w procesie identyfikacji, przeciwdziałania oraz ograniczania zagrożeń przemysłowych. W szczególności omówiono możliwość zastosowania metod obliczeniowych do kształtowania środowiska pracy człowieka oraz projektowania skutecznych środków redukcji hałasu. Omówiono problem oceny przydatności map akustycznych zakładów przemysłowych dla potrzeb analizy narażenia człowieka na ponadnormatywny hałas oraz koncepcję nowego wskaźnika służącego do oceny zagrożenia hałasem w środowisku. W artykule zaprezentowano podstawowe kierunki i przykłady prac prowadzonych w ramach badań statutowych przez Zespół kształtowania układów redukcji zagrożeń przemysłowych funkcjonujący w Instytucie Inżynierii Produkcji Wydziału Organizacji i Zarządzania Politechniki Śląskiej. Keywords: zagrożenia przemysłowe, hałas, metody symulacyjne, narażenie na hałas	str. 11
2	2(11)/2015/2 Arkadiusz BOCZKOWSKI, Artur KUBOSZEK Wykorzystanie metod komputerowych do oszacowania skuteczności redukcji hałasu na stanowiskach pracy Abstract: Zastosowanie symulacji komputerowej umożliwia kształtowanie optymalnych warunków wibroakustycznych środowiska przez odpowiednie planowanie budowy nowych lub przebudowy istniejących miast, układów komunikacyjnych, zakładów przemysłowych. Daje również możliwość oceny działania biernych środków redukcji hałasu (ekranów, obudów) na etapie ich projektowania, jak również umożliwia oszacowanie wpływu tych środków na klimat akustyczny badanych obiektów. Keywords: hałas, metody symulacyjne, ocena oddziaływania akustycznego	str. 26
3	2(11)/2015/3 Jarosław BRODNY Koncepcja wykorzystania modelu efektywności całkowitej do analizy pracy maszyn górniczych Abstract: Koniecznością współczesnego górnictwa jest wdrażanie nowoczesnych systemów diagnostycznych opartych o uznane metodyki zarządzania parkami maszynowymi oraz łączące innowacyjne rozwiązania techniczne z dziedziny automatyki przemysłowej i informatyki. Takie walory ma mieć system, oparty o adaptację metodyki ukierunkowanej na zwiększenie całkowitej efektywności procesu eksploatacji węgla kamiennego. Zastosowanie takiego systemu umożliwi kontrolę racjonalności użytkowania oraz obsługi maszyn. Pozwoli uzyskać poprawę efektywności ich eksploatacji, co w praktyce powinno przełożyć się na wydłużenie czasu ich użytkowania, ograniczenie awarii i przestojów oraz właściwą organizację i realizację prac związanych z ich obsługą i utrzymaniem. W publikacji przedstawiono koncepcję wykorzystania modelu efektywności całkowitej do analizy pracy wybranych maszyn górniczych. Keywords: model efektywności całkowitej, maszyny górnicze, eksploatacja górnicza	str. 39
4	2(11)/2015/4 Leszek CHYBOWSKI, Dorota IDZIASZCZYK O antropocentrycznym i technocentrycznym podejściu w procesie tworzenia innowacji Abstract: Materiał przedstawia wybrane zagadnienia z zakresu tworzenia innowacji. Omówiono miejsce człowieka i techniki w ujęciu inwentycznym. Omówiono istotę antropocentrycznego podejścia Human Centred Design. Przedstawiono poszczególne etapy design thinking oraz omówiono wybrane zastosowania design thinking jako popularnej metodyki lokującej człowieka w centrum zainteresowania podczas rozwiązywania problemu. Scharakteryzowano sposoby myślenia spotykane podczas tworzenia innowacji. Przedstawiono wybrane aplikacje metodyki design thinking. Omówiono wybrane zagadnienia algorytmicznego rozwijania produktu na przykładzie technocentrycznej metodyki TRIZ. Omówiono wybrane narzędzia tej metodyki takie jak wskaźniki charakterystyczne systemów technicznych, zasady usuwania sprzeczności technicznych oraz macierz kontradykcji. Przedstawiono wybrane zastosowania metodyki TRIZ. Wskazano na konieczność edukacji w zakresie wymienionych metod i ich promocji, jako wciąż mało popularnych w Polsce. Keywords: innowacja, inwentyka, myślenie projektowe, projektowanie antropocentryczne, TRIZ	str. 51
5	2(11)/2015/5 Leszek CHYBOWSKI, Bogusz WIŚNICKI Wybrane aspekty nauczania zasad eksploatacji okrętowych układów napędowych z prądnicami wałowymi Abstract: Materiał omawia celowość stosowania prądnic wałowych w okrętowych układach napędowych. Dokonano porównania warunków pracy układu podczas pracy w trybie generatorowym i silnikowym. Omówiono podstawowe sposoby sterowania częstotliwością prądu elektrycznego generowanego przez te układy napędowe. Omówiono pracę silnikową w rozwiązaniu wspomagającym, awaryjnym oraz kombinowanym. Przedstawiono spotykane na statkach morskich konfiguracje elementów układów napędowych z prądnicami wałowymi. Wskazano na przydatność zastosowania symulatorów siłowni okrętowej w procesie nauczania zasad eksploatacji tego typu układów. Omówiono procedury eksploatacyjne oraz wyszczególniono podstawowe parametry techniczne układu napędowego z prądnicą wałową zaimplementowaną w symulatorze siłowni okrętowej Kongsberg Neptune będącym na wyposażeniu Instytutu Eksploatacji Siłowni Okrętowych Akademii Morskiej w Szczecinie. Keywords: kształcenie inżynierów, okrętowy układ napędowy, system energetyczny statku, prądnica wałowa, procedury eksploatacyjne, symulator siłowni okrętowej	str. 64
6	2(11)/2015/6 Tomasz DUDEK Czynniki wpływające na potencjał rozwojowy przedsiębiorstwa wykorzystującego nowoczesne wsparcie informatyczne Abstract: Wiele organizacji identyfikuje i zwiększa swój potencjał, przygotowujący się na nowe wyzwania, poprzez wprowadzenie nowych strategii, procesów i zadań. Innowacja taka może być kluczem do przewagi konkurencyjnej. Wykorzystanie wybranych technologii i strategii rozwoju może zmniejszyć koszty, przygotować do nowych wyzwań, poprawić jakość usług i udostępnić nowe możliwości. Przedstawiona analiza pozwoliła wyciągnąć wiele ogólnych i szczegółowych wniosków. Keywords: konkurencyjność, zarządzanie, optymalizacja procesów, strategia przedsiębiorstwa, narzędzia informatyczne	str. 77
7	2(11)/2015/7 Łukasz DZIEMBA Wykorzystanie technologii GIS do modelowania linii produkcyjnej w kontekście przeciwdziałania sytuacjom kryzysowym Abstract: Publikacja poświęcona jest zagadnieniom wykorzystania technologii GIS do modelowania linii produkcyjnej dużego zakładu przemysłowego. Modelowane warstwy GIS mają służyć zagadnieniom szeroko pojętemu przeciwdziałaniu powstania sytuacji kryzysowych związanych z działalnością przedsiębiorstwa. Dynamika sytuacji kryzysowych w przedsiębiorstwach produkcyjnych posiadających duże znaczenie dla całego obszaru Polski stanowi wyzwanie nie tylko dla kadry menedżerskiej. Ze względu na rodzaj działalności procesy produkcyjne realizowane w tych przedsiębiorstwach są obarczone ryzykiem awarii mającym duży wpływ na otoczenie. Biorąc pod uwagę skalę produkcji i skalę przedsiębiorstwa musimy brać pod uwagę sytuacje niekontrolowane prowadzące do kryzysu. Aby przeciwdziałać takim sytuacjom trzeba rozpoznać czynniki krytyczne przedsiębiorstwa i procesy produkcyjne. Potrzebny jest aparat badawczy i koncepcja badań nieingerencyjnych w przedsiębiorstwo. Technologia informatyczna klasy GIS – proponowana już w wielu publikacjach naukowych przez autora referatu do zastosowania we wspomaganiu zarządzania służbami ratowniczymi – pozwala na dostarczanie informacji do wspomagania podejmowania decyzji w szerokim zakresie działań podejmowanych przez człowieka. Problem w tym jak „napełnić” GIS odpowiednimi informacjami. Niniejszy referat jest próbą odpowiedzi na postawione pytanie. Keywords: zarządzanie kryzysowe, GIS, linia produkcyjna	str. 87
8	2(11)/2015/8 Zofia JÓŹWIAK, Piotr GOLEC Optymalizacja procesu produkcyjnego metodą mapowania strumienia wartości Abstract: Optymalizacja procesów produkcyjnych ma na celu uzyskanie wyrobów wysokiej jakości, przy jak najniższych kosztach, w odpowiednim czasie. Duża konkurencyjność na rynku oraz rosnące wymagania klientów wymusza na producentach szukania nowoczesnych rozwiązań. Jednym z takich rozwiązań staje się obecnie mapowanie strumienia wartości, będące narzędziem optymalizacji procesów produkcyjnych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wybranych aspektów optymalizacji procesu produkcyjnego przy użyciu mapowania. W pracy scharakteryzowano najważniejsze procesy przy produkcji elementów skanera 3shape Trios. Przedstawiono wspomagający ten proces system operacyjny. Zaprezentowano wyniki badań konkretnego procesu w postaci analizy wydajności, czasu obsługi oraz zdarzeń wpływających na wydłużenie w/w procesu. Wyniki badań oraz przedstawiona analiza pozwoliły na wyciągnięcie wniosków o charakterze ogólnym i szczegółowym. Keywords: mapowanie, strumień wartości, optymalizacja, proces produkcyjny	str. 98
9	2(11)/2015/9 Jan KAŹMIERCZAK, Joanna BARTNICKA, Agnieszka JANIK, Andrzej LOSKA, Agata PRADELA, Andrzej WIECZOREK, Agnieszka ZIĘTKIEWICZ Uwagi na temat wybranych problemów oceny oddziaływań społecznych innowacyjnych produktów i technologii („Technology Assessment”) Abstract: W artykule autorzy podejmują próbę odniesienia się do wybranych problemów, związanych z ideą „Technology Assessment”. W kolejnych częściach artykułu przestawiono aktualny stan badań w zakresie wybranych problemów, objętych projektem realizowanym w Instytucie Inżynierii Produkcji w ramach badań statutowych. W tym zakresie skoncentrowano się na czterech głównych zadaniach, które w opinii autorów stanowią podstawę i przedmiot metodologii i metodyki badań procesów TA. Następnie podjęto próbę nakreślenia tych zadań w świetle aspektów ekonomicznych, środowiskowych, medycznych i technicznych. Podsumowanie zawiera kierunkowe propozycje dotyczące dalszych prac w omawianym obszarze. Keywords: innowacje produktowe i technologiczne, społeczne oddziaływanie innowacji, Technology Assessment	str. 110
10	2(11)/2015/10 Adam KONSEK, Jarosław BRODNY Zasady wdrażania nowej referencji na przykładzie globalnego przedsiębiorstwa branży motoryzacyjnej Abstract: Wprowadzanie na konkurencyjny rynek nowego produktu jest procesem praco- i czasochłonnym oraz wymagającym zaangażowania dużych zasobów finansowych. Nie zawsze jednak zaangażowane środki są gwarantem odniesienia sukcesu rynkowego. Proces ten bowiem niesie ze sobą sporo zagrożeń i niebezpieczeństw co powoduje, iż obaczony on jest sporym ryzykiem. W szczególności dotyczy to branży motoryzacyjnej (automotive), w której oprócz dużej konkurencji bardzo szybko na rynku pojawiają się nowe produkty finalne w postaci kolejnych modeli samochodów. Wymusza to konieczność szybkiego i efektywnego reagowania na potrzeby tego rynku. W takich warunkach zarządzanie projektami produkcyjnymi wymaga szczególnej staranności i szybkości oraz efektywności ekonomicznej. W opracowaniu przedstawiono podstawy zarządzania projektami produkcyjnymi oraz omówiono ogólne zasady wprowadzania na rynek nowego produktu z branży motoryzacyjnej. Keywords: nowa referencja, zarządzanie projektami, motoryzacja	str. 125
11	2(11)/2015/11 Elzbieta MILEWSKA Zastosowanie algorytmów szeregowania zadań do planowania pracy specjalistów Abstract: W artykule przedstawiono etapy budowy systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracą specjalistów, umożliwiając zautomatyzowanie procesu decyzyjnego dyspozytora. Autor opracował elementy modelu matematycznego i zdefiniował kryteria optymalizacji harmonogramowania pracy wykwalifikowanych pracowników. Przedstawił również prototyp implementacji systemu. Keywords: harmonogram pracy, algorytmy szeregowania zadań, optymalizacja	str. 136
12	2(11)/2015/12 Jerzy MIZGAŁA, Alojzy STAWINOGA Adaptacja żurawia przenośnego do innych zastosowań w świetle obowiązujących norm – studium przypadku Abstract: W artykule omówiono zagadnienie zastosowania żurawi przenośnych, stosowanych głównie do przemieszczania ładunków do innych potrzeb, zwłaszcza związanych z transportem ludzi. Obowiązujące w Unii Europejskiej prawo (w szczególności Dyrektywy Nowego Podejścia), nakłada na urządzenia techniczne wymóg spełnienia przez nie odpowiednich warunków w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa. Do obrotu może być wprowadzona tylko taka maszyna, która nie stwarza zagrożeń lub poziom ryzyka przy jej wykorzystaniu jest znany i akceptowalny. Definiują go normy europejskie, zwane w tym przypadku normami zharmonizowanymi. Jeśli dane urządzenie może mieć różne zastosowania, musi spełniać wymagania różnych norm zharmonizowanych. Wymusza to często konieczność dokonywania w nich zmian konstrukcyjnych. Keywords: norma maszynowa, normy zharmonizowane, bezpieczeństwo, żuraw przenośny	str. 149
13	2(11)/2015/13 Katarzyna MLECZKO Czynniki wpływające na proces projektowo-konstrukcyjny innowacyjnych narzędzi medycznych Abstract: Opracowanie przedstawia opis procesu projektowo-konstrukcyjnego innowacyjnych narzędzi medycznych uwzględniający przesłanki rozpoczęcia działań w ramach tego procesu, czynniki na niego wpływające oraz zakres uczestnictwa użytkownika końcowego w procesie. Autorka podjęła się próby potwierdzenia konieczności opracowania narzędzi wspomagających komunikację pomiędzy uczestnikami zorientowanego na użytkownika procesu projektowania. Keywords: projektowanie, narzędzia medyczne, projektowanie zorientowane na użytkownika	str. 161
14	2(11)/2015/14 Waldemar PASZKOWSKI Wykorzystanie metod badań audiometrycznych w identyfikacji dokuczliwości hałasowej mieszkańców Abstract: W artykule zaproponowano wykorzystanie metody skalowania głośności do identyfikacji i oceny dokuczliwości hałasowej mieszkańców narażonych na oddziaływanie hałasu drogowego. Opisano sposób przeprowadzenia badań audiometrycznych przy wykorzystaniu symulowanych sygnałów akustycznych źródeł dźwięku. Przedstawiono możliwości opisu zmiennych środowiska miejskiego o charakterze akustycznym i nieakustycznym za pomocą wskaźników. Wskazano na potrzebę budowy modelu jakości akustycznej środowiska z wykorzystaniem wskaźników środowiskowych i wyników badań audiometrycznych. Keywords: dokuczliwość hałasowa, jakość akustyczna środowiska, badania audiometryczne	str. 170
15	2(11)/2015/15 Marek PROFASKA, Krzysztof BARAN Badania wpływu rodzaju urabianych skał w kopalni węgla kamiennego na poziom rejestrowanych drgań jako czynnika niebezpiecznego materialnego środowiska pracy Abstract: W czasie eksploatacji górniczej w kopalniach węgla kamiennego polegającej na drążeniu chodników za pomocą kombajnu chodnikowego występuje wiele czynników niebezpiecznych materialnego środowiska pracy. Jednym z nich są drgania, które są przenoszone na cały ustrój konstrukcyjny, równocześnie także na człowieka znajdującego się na stanowisku pracy obsługi. W publikacji przedstawiono badania wpływu rodzaju skały na poziom rejestrowanych przyspieszeń drgań RMS na stanowisku pracy wykonane w wyrobisku chodnikowym o przekroju składającym się z trzech różnych warstw skał. Keywords: kombajn chodnikowy, drgania mechaniczne, stanowisko pracy	str. 180
16	2(11)/2015/16 Jacek SITKO Analiza możliwości przerobu produktów ubocznych wyrobów hutniczych Abstract: Artykuł zawiera wybrane elementy procesu technologicznego oraz informacje dotyczące składu chemicznego oraz wpływu na technologię, ekologię oraz możliwość generowania produktów ubocznych w postaci m.in. pyłów oraz żużli a także analizę zakresu przerobu, pozwalającą wykorzystać żużle w przemyśle i gospodarce. Keywords: utylizacja, produkt, pył, technologia	str. 192
17	2(11)/2015/17 Marek SZAFRANIEC Analiza systemu informacyjno-decyzyjnego zarządzania środowiskiem w Unii Europejskiej Abstract: W artykule opisano istotę procesów podejmowania decyzji w zarządzaniu środowiskiem. Opisano system informacji o środowisku funkcjonujący w Unii Europejskiej, jako głównego źródła informacji i wiedzy wspierającego podejmowanie decyzji w zarządzaniu środowiskiem. Podano przykłady kategorii informacji, które mogą stać się podstawą do podejmowania działań doskonalących w tym obszarze. Keywords: zarządzanie środowiskiem, systemy informacyjno-decyzyjne, system informacji o środowisku	str. 201
18	2(11)/2015/18 Bartosz SZCZĘŚNIAK, Anna ROMANOWSKA Wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego w procesie przygotowywania oraz realizacji projektu na przykładzie przedsiębiorstwa z branży przemysłu elektromaszynowego – studium przypadku Abstract: W artykule przedstawiono wyniki badań mających na celu określenie sposobu wykorzystania arkuszy kalkulacyjnych do wspomagania procesów związanych z gromadzeniem i przetwarzaniem informacji w zakresie przygotowywania ofert projektowych oraz realizacji projektów w przedsiębiorstwie z branży przemysłu elektromaszynowego. W badanym obszarze zidentyfikowano zarówno rozbudowane, doskonalone przez kolejne lata, narzędzia współpracujące z innymi elementami infrastruktury informatycznej firmy, jak i proste arkusze tworzone w celu realizacji pojedynczych zadań. Zarówno pierwszy, jak i drugi rodzaj narzędzi został opisany w niniejszym opracowaniu. Dla poszczególnych narzędzi omówiono cele oraz sposoby ich wykorzystania. Przy każdy z nich zidentyfikowano elementy arkuszy kalkulacyjnych, które zostały wykorzystane do ich stworzenia. Keywords: arkusz kalkulacyjny, komputerowe wspomaganie procesów, procesy informacyjne, zarządzanie projektem	str. 214
19	2(11)/2015/19 Bogusz WIŚNICKI, Leszek CHYBOWSKI, Bartosz PIETRZYK Systemy informatyczne wspomagające pracę portowych terminali kontenerowych Abstract: Portowe terminale kontenerowe są zarządzane z użyciem kompleksowych rozwiązań informatycznych jakimi są systemy operacyjne terminalu TOS (ang. Terminal Operating System). Rozwój technologii informatycznych oraz zwiększająca się wydajność portowych terminali kontenerowych wymusza ciągłe doskonalenie funkcjonalności TOS. System TOS staje się obecnie podstawowym narzędziem optymalizacji procesów przeładunkowych. Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wybranych aspektów optymalizacji pracy terminalu przy użyciu TOS. W pracy scharakteryzowano najważniejsze procesy obsługi statków kontenerowych. Przedstawiono wspomagający ten proces system operacyjny. Zaprezentowano wyniki badań konkretnego procesu w postaci analizy wydajności, czasu obsługi oraz zdarzeń wpływających na wydłużenie w/w procesu. Wyniki badań oraz przedstawiona analiza pozwoliły na wyciągnięcie wniosków o charakterze ogólnym i szczegółowym. Keywords: zarządzanie, terminal kontenerowy, narzędzia informatyczne, optymalizacja procesów transportowych	str. 227
20	2(11)/2015/20 Iwona ŻABIŃSKA Analiza procesu logistycznego w obszarze zaopatrzenia dla potrzeb wdrożenia systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie produkcją Abstract: Obecnie większość systemów informatycznych wspomagających prowadzenie działalności produkcyjnej charakteryzuje się wąskim zakresem funkcjonalnym. Istnieje zatem potrzeba opracowania innowacyjnego narzędzia, umożliwiającego koordynację procesów pomocniczych, takich jak zaopatrzenie i dystrybucja na równi z procesem wytwórczym. W niniejszej publikacji opisany jest proces zaopatrzenia oraz przedstawione są główne narzędzia informatyczne wykorzystywane w obszarze logistyki przedsiębiorstwem. Keywords: proces zaopatrzenia, system informatyczny	str. 239