|
|
Bez tytułu 1
|
|
|
|
 |
ISSN - 2391-9361
3(12)/2015
SYSTEMY
WSPOMAGANIA W INŻYNIERII PRODUKCJI
JAKOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO
Nakład numeru: 130 egzemplarzy
|
| |
Spis treści
|
|
 |
| 1 |
3(12)/2015/1
Janusz ADAMCZYK
Certyfikacja energetyczna budynków w świetle nowych uregulowań prawnych
Abstract: Certyfikat energetyczny dostarcza istotnych informacji na temat przegród budowlanych, instalacji centralnego ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wewnętrznych zysków energii, itp. Informacje te są istotne w kontekście zapotrzebowania budynku na energię cieplną. W artykule wskazano argumenty, które przemawiają za dokonanymi w "nowej" ustawie zmianami legislacyjnymi w systemie certyfikacji energetycznej budynków, ale również wykazano braki. Celem artykułu było zaprezentowanie zmian zapisów legislacyjnych poczynionych pod koniec 2014 roku w zakresie certyfikacji energetycznej budynków.
Keywords: certyfikat energetyczny, ustawa o charakterystyce energetycznej budynków, efektywność energetyczna |
str. 9 |
|
| 2 |
3(12)/2015/2
Henryk BADURA, Dariusz MUSIOŁ
Propozycje oznakowania dróg ucieczkowych w kopalniach węgla kamiennego
Abstract: W rozdziale przedstawiono źródła zagrożenia pożarowego w kopalniach, a następnie omówiono wymagania przepisów górniczych odnośnie dróg ucieczkowych w kopalniach. Przedstawiono stan obecny oznakowania dróg ucieczkowych. Zasadnicza część artykułu to przedstawienie proponowanych przez autorów sposobów oznakowania dróg ucieczkowych. Autorzy proponują stosowanie znaków odblaskowych i tzw. liny życia. Lina życia składa się z liny nośnej i zamocowanych na niej wskaźników. Lina życia ułatwia przejście drogami ucieczkowymi, nawet w warunkach całkowitego braku widoczności. Przeprowadzone badania udowodniły, że średnia prędkość przejścia w warunkach całkowitego braku widoczności, wynosząca 39 m/min, jest nawet nieco większa od średniej prędkości w warunkach zadymienia średniego, stosowanej do obliczania czasów przejścia drogami ucieczkowymi.
Keywords: kopalnie węgla kamiennego, zagrożenie pożarowe, drogi ucieczkowe, prędkości przejścia |
str. 17 |
|
| 3 |
3(12)/2015/3
Witold BIAŁY
Audyty wewnętrzne – studium przypadku
Abstract: Celem artykułu jest analiza audytów wewnętrznych przeprowadzonych w firmie, na przykładzie branży energetycznej. Audyt wewnętrzny jest podstawową metodą w systemie zarządzania jakością, która jest stosowana w kontroli strategicznej. Doskonalenie systemów zarządzania jakością ma istotny wpływ na zarządzanie, wpływa na postrzeganie przedsiębiorstwa, kształtuje jego wizerunek.Dokonano zestawienia najczęściej występujących uwag pod kątem ich powtarzalności w odniesieniu do występowania określonych zjawisk. W następnej kolejności zinterpretowano ich przyczyny oraz zaproponowano poprawy niekorzystnych tendencji. Wskazano na działania korygujące i zapobiegawcze, eliminujące przyczyny potencjalnych niezgodności w celu doskonalenia istniejącego systemu.
Keywords: PN-EN ISO 9001:2009, audyty wewnętrzne, analiza, niezgodności, procesy, obszary, działania korygujące |
str. 29 |
|
| 4 |
3(12)/2015/4
Robert DYLEWSKI, Janusz ADAMCZYK
Korzyści ekonomiczne i ekologiczne wynikające ze zmian normowych wartości współczynników przenikania ciepła w budynkach
Abstract: Zużycie energii finalnej w sektorze mieszkalnictwa w Polsce w stosunku do zużycia energii finalnej we wszystkich sektorach gospodarki kształtuje się na poziomie około 30%. Termoizolacja przegród zewnętrznych, wykonana w celu zmniejszenia zapotrzebowania budynków na energię do ogrzewania jest ekonomicznie uzasadniona. Stąd nowelizacja uregulowań prawnych w zakresie zmniejszania wartości współczynnika przenikania ciepła różnych elementów budynku jest jak najbardziej pożądana. W artykule sprawdzono korzyści ekonomiczne i ekologiczne wynikające ze zmian wartości współczynnika przenikania ciepła w uregulowaniach prawnych. Wartości normatywne tego współczynnika przewidziane do wdrożenia na rok 2017 są jak najbardziej uzasadnione ekonomicznie i ekologicznie w warunkach polskich. Okresy zwrotu kosztów ekonomicznych związanych z większymi grubościami termoizolacji (z wymagań na 2014 rok do wymagań od roku 2017) następują w granicach 2-8 lat, a kosztów ekologicznych w granicach 1-5 lat, w zależności od stosowanego źródła ciepła w budynku.
Keywords: termoizolacja przegród zewnętrznych, korzyści ekonomiczne i ekologiczne, ocena cyklu życia |
str. 40 |
|
| 5 |
3(12)/2015/5
Anna GEMBALSKA-KWIECIEŃ, Jolanta IGNAC-NOWICKA
Wypalenie zawodowe – charakterystyka zjawiska. Sposoby przeciwdziałania
Abstract: Prezentowany artykuł zajął się problemem wypalenia zawodowego, przedstawił charakterystykę zjawiska, jego przyczyny, skutki, oraz metody profilaktyki i przeciwdziałania zjawisku. Kwestia wypalenia zawodowego jest powszechna, ponieważ dosięga coraz szersze rzesze pracowników. Nasilenie tego problemu może budzić niepokój, gdyż niesie za sobą wiele negatywnych skutków, między innymi: wpływa na stan zdrowia, bezpieczeństwo innych oraz na rozwój osobowości, na funkcjonowanie jednostki w społeczeństwie i na przebieg kariery zawodowej. Może prowadzić w konsekwencji do dużych strat ponoszonych przez przedsiębiorstwa, pracodawców i samych pracowników. W naszym kraju coraz częściej słyszy się o potrzebie przeciwdziałania wypaleniu zawodowego, powstają różnorodne programy prewencji, a także placówki profilaktyczne.
Keywords: wypalenie zawodowe, stres zawodowy, skutki wypalenia zawodowego |
str. 54 |
|
| 6 |
3(12)/2015/6
Jolanta IGNAC-NOWICKA, Anna GEMBALSKA-KWIECIEŃ
Postęp technologiczny a choroby zawodowe w górnictwie
Abstract: W artykule przedstawiono problem zachorowalności pracowników górnictwa na choroby zawodowe. Przeanalizowano statystykę występowania chorób zawodowych w latach 2009-2013 oraz cechy charakterystyczne i skutki najczęściej występujących chorób wśród górników. Przedstawiono wpływ czynników górniczo-technicznych na stan zagrożenia zdrowia górników podczas eksploatacji złoża. Przeanalizowano również aktualne tendencje rozwoju środków technicznych na rzecz poprawy profilaktyki chorób zawodowych.
Keywords: choroba zawodowa, zagrożenia górnicze, profilaktyka chorób zawodowych |
str. 69 |
|
| 7 |
3(12)/2015/7
Dorota KSIĄŻEK, Mariusz J. LIGARSKI
Rola liderów w kształtowaniu jakości w kontekście przygotowywania samooceny do konkursu polskiej nagrody jakości
Abstract: W opracowaniu starano się przedstawić rolę jaką spełniają liderzy w kształtowaniu jakości w organizacji. Zobrazowano obszar wpływu i zasięg oddziaływania liderów w przedsiębiorstwach. Wskazano relacje zachodzące pomiędzy strategią przywództwa a pozostałymi strategiami przyjętymi w organizacjach. Podjęto próbę określenia wpływu liderów na poszczególne etapy wdrażania i funkcjonowania systemu zarządzania jakością w przedsiębiorstwie. Przedstawiono również rolę przywództwa według kryteriów Polskiej Nagrody Jakości. Analizy wskazującej obszary oddziaływania liderów, dokonano na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych, uzupełnionych o wywiady na grupie uczestników jednego ze szkoleń z zakresu przygotowywania wniosków samooceny, do udziału w konkursie Polskiej Nagrody Jakości.
Keywords: lider, system zarządzania jakością, Total Quality Leadership, samoocena, Polska Nagroda Jakości |
str. 81 |
|
| 8 |
3(12)/2015/8
Krzysztof KURUS, Barbara BIAŁECKA
Możliwości i ograniczenia redukcji ładunku rtęci na etapie produkcji węgla kamiennego w Polsce
Abstract: Jednym z najbardziej szkodliwych pierwiastków znajdujących się w węglu kamiennym jest rtęć. Polska jest uznawana za największego emitora Hg w Unii Europejskiej ze względu na znaczącą karbonizację gospodarki. Zmniejszenie zawartości rtęci już na etapie produkcji węgla kamiennego daje znaczące możliwości redukcji jej emisji do atmosfery. Problemem Polski jest znaczący udział węgli surowych stosowanych w gospodarce, w których ładunek zanieczyszczeń pozostaje niezmniejszony. Zwiększenie zakresu wzbogacania węgla w polskich kopalniach jest wykonalne, jednakże niezwykle trudne w obecnej sytuacji rynkowej. Zmniejszenie zawartości rtęci w węglu kamiennym byłoby możliwe poprzez wykorzystanie sortymentów grubych i średnich do uśrednienia parametrów paliwa – co jest jednak nieekonomiczne ze względu na duże zapotrzebowanie rynku detalicznego.
Keywords: węgiel kamienny, górnictwo, przeróbka węgla, rtęć, ochrona powietrza |
str. 90 |
|
| 9 |
3(12)/2015/9
Mariusz J. LIGARSKI
Dobór i przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji audytora jakości – analiza krytyczna
Abstract: Autor podjął w pracy zagadnienia dotyczące doboru i przygotowania kandydatów do pełnienia funkcji audytora jakości jako istotny czynnik wpływający na przebieg i wyniki procesu audytu. Opracował własny schemat postępowania w tym zakresie, podzielony na 10 etapów. Wyraźnie rozdzielił działania związane z przygotowaniem audytora od przygotowania audytora wiodącego. W każdym etapie zaprezentował działania konieczne dla jego właściwego przebiegu. Poddał analizie cały zaproponowany schemat działań. Zwrócił uwagę na zagrożenia pojawiające się na poszczególnych etapach oraz podał przykłady błędów popełnianych przez organizacje. Konkludując stwierdził, że dobór i przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji audytora ma bardzo duży wpływ na efekty ich pracy. Zatem organizacja, a szczególnie osobą zarządzająca procesem audytu bierze odpowiedzialność za podejmowane działania i wynikające z nich efekty.
Keywords: audytor jakości, przygotowanie kandydatów, schemat postępowania, zagrożenia i błędy |
str. 99 |
|
| 10 |
3(12)/2015/10
Klaudia ŁAZUKA, Witold BIAŁY
Dobre praktyki rekultywacyjne jako przejaw skuteczności gospodarowania na przykładzie centrum Karolina w Ostrawie
Abstract: W artykule przedstawiono dobre praktyki rekultywacyjne w kontekście skuteczności gospodarowania. Zwrócono szczególną uwagę na pojęcie dobrych praktyk, ukazując je jako działanie, w odróżnieniu od samych zasad postępowania, reguł czy idei, które integralnie łączą się ze złożonym procesem rekultywacyjnym. Omówiono czynności, które zostały podjęte na terenie obecnej Novej Karoliny w Ostrawie. Z artykułu wyłania się historyczny obraz dawnych terenów eksploatacyjnych, które obecnie służą mieszkańcom dla różnych celów oraz znacząco podnoszą atrakcyjność regionu, na którym się znajdują.
Keywords: tereny pogórnicze, rekultywacja, dobre praktyki |
str. 109 |
|
| 11 |
3(12)/2015/11
Katarzyna MIDOR, Marek LENART
Wdrożenie systemu Kaizen w firmie branży motoryzacyjnej – studium przypadku
Abstract: W XXI wieku nowoczesnego modelu zarządzania produkcją nie sposób nie łączyć z filozofią ciągłego doskonalenia. Szczególnie jest to widoczne w branży motoryzacyjnej. Rynek automotive cechuje się bardzo dużą dynamiką, ciągłym podnoszeniem wymagań zarówno ze strony klientów jak i wymagań wynikających ze zmieniających się (zaostrzanych) wymogów prawnych: normy emisji spalin, poziomu bezpieczeństwa, ograniczeń w stosowaniu różnego typu materiałów itp. Aby sprostać wymaganiom i zapewnić przedsiębiorstwu konkurencyjność na rynku producenci wprowadzają nowoczesne, sprawdzone metody zarządzania i organizacji. Chętnie opierają oni swoją działalność na zasadach Lean Management. Do głównych narzędzi (współzależnych i wzajemnie się wspierających) tej metody zalicza się: VSM, 5S, TPM, SMED. Jednak samo przeniesienie japońskich systemów zarządzania na grunt zachodni nie stanowi gwarancji sukcesu. Wynika to z faktu, że u źródła dalekowschodnich koncepcji znajduje się filozofia Kaizen, uwarunkowana kulturowo, opierająca się na pracy zespołowej. Głównym filarem filozofii Kaizen jest zaangażowanie wszystkich pracowników w udoskonalanie, co stoi z w sprzeczności z zakorzenionym w zachodniej kulturze indywidualizmem pracowników niższych szczebli. Siłą Kaizen jest to, że wykorzystując istniejące narzędzia, opracowaną technologię oraz wiedzę i doświadczenie pracowników nie wymaga znacznych nakładów finansowych zmieniając przedsiębiorstwo na zasadzie drobnych kroków. Daje to sporą przewagę nad zachodnim podejściem, głównie opartym na przynoszących duże, gwałtowne zmiany działaniach innowacyjnych, drogich i wymagających zaangażowania specjalistów. W artykule zaprezentowano sposób wdrożenia Kaizen w przedsiębiorstwie branży motoryzacyjnej.
Keywords: Kaizen, zarzadzanie, jakość, efekty jakościowe, system, ciągłe doskonalenie |
str. 119 |
|
| 12 |
3(12)/2015/12
Patrycja MROCZKOWSKA, Witold BIAŁY
Zwałowiska górnicze, a środowisko wodne na obszarach górniczych republiki czeskiej
Abstract: Rejon Karviny to obszar na terenie Republiki Czeskiej, uznawany za najbardziej zagrożony ekologicznie. Występują tam liczne zmiany rzeźby terenu, spowodowane eksploatacją górniczą prowadzoną bez zastosowania podsadzania wyrobisk (na zawał). Poza deformacją obszaru, która negatywnie wpływa na ekosystem, zauważa się także naruszenie stosunków wodnych. Teren ten charakteryzuje się dużą liczbą zapadlisk i niecek, mających głębokość ponad kilkaset metrów. Niektóre zapadliska w zależności od lokalnych uwarunkowań hydrogeologicznych, zostają wypełnione wodą, tworząc tym samym zalewiska. W opracowaniu przedstawiono stan jakości wód trzech wybranych zbiorników wodnych, powstałych na skutek eksploatacji węgla kamiennego, na terenie Republiki Czeskiej. Dokonano analizy porównawczej dla tych trzech zbiorników, które znajdują się w różnych miejscach.
Keywords: zwałowiska górnicze, środowisko wodne, analiza, Republika Czeska |
str. 132 |
|
| 13 |
3(12)/2015/13
Kamilla PALKA, Witold BIAŁY
Perspektywy rekultywacji terenów pogórniczych na obszarze miasta Bohumin – studium przypadku
Abstract: Proces rekultywacji terenu dosięga wielu obszarów poprzemysłowych. Jednakże powierzchnia terenu pokopalnianego, wymaga wielu działań oraz funduszy celem zniwelowania wszelkich pozostałości po dawnej infrastrukturze znajdującej się na danym terenie. Obszar Górnego Śląska, obejmujący zarówno tereny po stronie polskiej jak i czeskiej, zalicza się do głównego rejonu, gdzie następuje proces podziemnej eksploatacji węgla kamiennego. W wyniku prowadzonych prac wydobywczych, tereny kopalni oraz leżące w pobliżu zaczynają ulegać przekształceniom. Tym samym zmienia się krajobraz okolicy oraz występują różnego rodzaju zniszczenia terenów, budynków mieszkalnych oraz dróg. Poczynania związane z przywróceniem wartości użytkowej terenom zdegradowanym powinny być konsekwentnie przeprowadzane, patrząc przede wszystkim z perspektywy mieszkańców z pobliskich miejscowości. Rekultywacja obszaru pogórniczego oraz jego odpowiednie zagospodarowanie, w przyszłości może przynosić ogromne korzyści dla miasta i jej mieszkańców.
Keywords: miasto Bohumin, kopalnia, tereny pogórnicze, rekultywacja, zagospodarowanie gruntów, centrum kongresowe, centrum logistyczne |
str. 142 |
|
| 14 |
3(12)/2015/14
Andrzej WIECZOREK
Wybrane inżynierskie środki i sposoby poprawy jakości życia osób starszych
Abstract: W artykule sfinansowanym ze środków przeznaczonych na badania statutowe Instytutu Inżynierii Produkcji Politechniki Śląskiej przedstawiono tematykę wybranych współczesnych inżynierskich środków i sposobów poprawy jakości życia osób starszych. Skoncentrowano się na projektowaniu uniwersalnym, którego celem jest opracowanie systemu oraz jego otoczenia w taki sposób, aby był on dostępny dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez potrzeby adaptacji bądź wyspecjalizowanego projektowania. W artykule opisano również filozofię Technology Assessment, która zakłada wykorzystanie danych o opiniach o eksploatacji środków technicznych, wyrażanych przez ich eksploatatorów (użytkowników/obsługujących) w zarządzaniu eksploatacją bądź w projektowaniu środków technicznych. Przedstawiono również podstawy gerontechnologii jako nauki o technologii i starzeniu się celem poprawy życia codziennego ludzi starych. Artykuł kończą wnioski, zawierające informację o perspektywach badań, które będą realizowane w przyszłości.
Keywords: osoby starsze, gerontechnologia, zarządzanie technologią, projektowanie uniwersalne, eksploatacja |
str. 152 |
|
| 15 |
3(12)/2015/15
Radosław WOLNIAK, Bożena SKOTNICKA-ZASADZIEŃ
Ocena funkcjonowania e-administracji w Bytomiu z punktu widzenia osób niepełnosprawnych
Abstract: W artykule dokonano oceny funkcjonowania e-administracji w urzędzie miejskim w Bytomiu. Badania zostały przeprowadzone wśród osób niepełnosprawnych z różnym stopniem niepełnosprawności. Wynik analizy pozwoliły na sformułowanie następujących problemów jakie występują w ocenie osób niepełnosprawnych w funkcjonowaniu e-administracji: dotyczą systemu monitorowania spraw klienta na platformie e-administracji i szybkości realizacji usług. Problem jest istotny, zwłaszcza, że szybkość funkcjonowania jest wymieniana, jako jedna z głównych zalet e-administracji. Z perspektywy osoby niepełnosprawnej bardzo ważną zaletą e-administracji jest możliwość załatwienia spraw bez wychodzenia z domu, bez kolejek.
Keywords: niepełnosprawność, jakość usług, administracja publiczna, e-usługi, e-administracja |
str. 162 |
|
| 16 |
3(12)/2015/16
Joanna ZARĘBSKA, Maciej DZIKUĆ
Implementacja oceny cyklu życia w wyznaczaniu kosztów zewnętrznych funkcjonowania elektrociepłowni konwencjonalnych w Polsce – studium przypadku
Abstract: Ocena cyklu życia (LCA – Life Cycle Assessment) jest techniką stosowaną w wielu dziedzinach gospodarki. Metodologia LCA oparta o normy ISO serii 14040 wykorzystana jest w programie SimaPro 7.3. W artykule przedstawiono kolejną możliwość zastosowania SimaPro, a mianowicie jako wyznacznik ekologicznych kosztów zewnętrznych funkcjonowania elektro-ciepłowni w Polsce (stanowiącego uzupełnienie programu ExternE - External Electricity Costs). Przemysł energetyczny jest odpowiedzialny w dużej mierze za globalne zanieczyszczenie powietrza, ale również wpływa na inne ekosystemy. W artykule zaprezentowano ocenę porównawczą (wykorzystując metodę Eco-indicator 99 programu SimaPro) wytwarzania energii ze spalenia konwencjonalnych paliw stałych (węgla kamiennego i gazu). Ponadto wskazano na różnice w oddziaływaniu na środowisko wybranych polskich elektrociepłowni oraz omówiono przyczyny występowania różnic oddziaływania i ich wpływ na koszty zewnętrzne.
Keywords: surowce nieodnawialne, koszty zewnętrzne, ocena cyklu życia, kogeneracja, spalanie współbieżne |
str. 172 |
|
|